مدل تعالی سازمانی EFQM چیست؟
مدل تعالی EFQM چیست؟
EFQM یک مخفف است که مخفف: (European Foundation for Quality Management) بنیاد مدیریت کیفیت اروپا است. EFQM در سال ۱۹۸۸ با هدف ایجاد یک پلتفرم که سازمان ها می توانند از یکدیگر یاد بگیرند، به طور مداوم بهبود عملکرد خود را ایجاد کردند. ارزیابی با سایر سازمان های اروپایی منجر به رشد اقتصادی پایدار خواهد شد.
EFQM(مدل تعالی سازمانی) می خواهد از مدیران در آموزش، به اشتراک گذاری ایده ها و نوآوری با کمک مدل EFQM به عنوان یک چارچوب مشترک پشتیبانی کند. مدل EFQM یا مدل تعالی کسب و کار EFQM محبوب ترین ابزار مدیریت کیفیت در اروپا است که توسط بیش از ۳۰،۰۰۰ سازمان برای بهبود عملکرد مورد استفاده قرار می گیرد. ۸۴٪ از کسانی که از مدل EFQM استفاده میکنند، می گویند که مدل EFQM به بهبود سازمان کمک می کند.
این مدل مدیریت کیفیت با هدف تعالی پایدار در آن، که کارایی و پایداری آن عناصر کلیدی است. اساس EFQM (مدل تعالی سازمانی)شامل مفهوم Total Quality Management یا (TQM) است. شامل یک مفهوم در چارچوب جهانی است، بنابراین سازمانها قادر به اشتراک گذاشتن اطلاعات با شیوه ای موثر هستند، صرف نظر از بخش های مختلف، فرهنگ ها و مراحل زندگی که در آن قرار دارند.
معرفی مدل EFQM
بنابراین سازمان ها می توانند سازمان های دیگر را به عنوان یک مدل به کار گیرند تا بینش خود را درک کنند که چگونه تصویر سازمانی با کیفیت بالا را برآورده می کنند. EFQM (مدل تعالی سازمانی) شامل ۹ معیار است که به پنج توانمندساز تقسیم می شوند و چهار نتیجه:
پنج بخش سازمانی نشان می دهد که چگونه می توان این اهداف را به دست آورد:
- رهبری
- منابع انسانی
- خط مشی و استراتژی
- مشارکت و منابع
- فرآیندها
چهار نتیجه نشان می دهد که اهداف مورد نظر چیست؟
- نتایج کارکنان
- نتیجه مشتری
- نتیجه جامعه
- نتایج کلیدی عملکرد
خود ارزیابی
ارزیابی با بازبینی نتایج آغاز می شود. این اصل اساسی این مدل است. برای بهبود نتایج، حداقل در یکی از زمینه های سازمان باید اقدامات انجام شود. EFQM (مدل تعالی سازمانی) و ارزیابی بینش را در مورد میزان بلوغ یک سازمان نشان می دهد. این در پنج مرحله توسعه نشان داده شده است:
مرحله ۱: فعالیت گرا
تاکید بر فعالیت های جداگانه ای در یک سازمان است، فعالیت ها توسط دستورالعمل های کاری و قوانین خانه و یا توسط خود حرفه ای تعیین می شود. وابستگی ها توجه کمتری به خود جلب می کنند.
مرحله ۲: روند گرا
فرایند و کنترل فرایند عناصر کلیدی است که در آن قدرت، وظایف و مسئولیت ها به وضوح تعریف شده است. بهبود تنها پس از ارزیابی انجام شده است.
مرحله ۳: سیستم گرا
سازمان به عنوان یک کل در نظر گرفته شده است. کنترل فرآیندهای مربوط به گرایش داخلی و خارجی است که در آن همکاری مهم است. پس از شناسایی روند پیشرفت، پاسخ داده می شود.
مرحله ۴: زنجیره ای گرا
کنترل کامل بر کل فرآیند سازمانی از جمله ارتباط با تامین کنندگان، مشتریان و سایر شرکای موجود در زنجیره ای، کنترل خوبی دارد. دانش، ظرفیت و تجربه به وسیله خود بازتاب دوره ای بهینه شده و به بهترین توانایی سازمان می رسد.
مرحله ۵: مدیریت کیفیت جامع (TQM)
مدیریت کیفیت جامع (TQM) و بهبود مستمر / Gemba Kaizen در تمام لایه های سازمان لنگر انداخته می شود. با مرتب سازی عملکرد، کیفیت باقی می ماند و روند و تحولات پیشگیرانه تنظیم می شود. در این مرحله سازمان می تواند به عنوان یک سازمان با کیفیت بالا شناخته شود.
کاربردهای مدل EFQM
ارزیابی ها به سازمان اجازه می دهد بینش نسبت به کیفیت مدیریت عملیات فعلی خود را به دست آورد. پیشرفت ها فرموله شده اند و این می تواند توسط یک سازمان در مراحل مختلف اجرا شود. ارزیابی خود شامل پنج مرحله است:
1) تنظیم استانداردها برای تمام ۹ ناحیه کلیدی
2) تعیین کیفیت فعلی مدیریت عملیاتی
3) فرمول بندی و اولویت بندی پیشرفت ها
4) کاربرد و تدوین
5) پیشرفت در برنامه های مختلف (سالیانه) اجرای واقعی و نظارت بر اقدامات اصلاحی
روش های خود ارزیابی
1) روش پرسشنامه :
کم هزینه و سریع انجام میشود سوالات از اجزای معیارهای نه گانه میتواند به شکل ساده بصورت بله وخیر باشد . دقت ارزیابی در این روش پایین است .
2) روش ماتریسی :
این روش نیاز به آموزش کمی دارد. این روش همانند روش پرسشنامه بر اساس اعلام نظر افراد ارزیابی میکند.
3) روش کارگاهی :
اعضای تیم خودارزیابی اطلاعات را جمع آوری و در یک کارگاه به یکدیگر ارائه میکنند و از طریق بازنگری و پیشرفت برنامه های اجرایی و امتیاز دهی به یک نظر اجماع میرسند.
4) روش پروفرما :
بعلت درگیری افراد بیشتری از افراد در بخش های مختلف سازمان در امر جمع آوری اطلاعات از دقت بیشتری نسبت به روشهای دیگر است .
5) روش شبیه سازی فرآیند اخذ جایزه :
در این روش بر اساس فرآیندی که جهت دریافت جایزه اروپایی کیفیت توصیه شده است صورت میگیرد.امتیاز دهی در این روش از دقت بالایی برخوردار است .
منطق رادار (RADAR) در چرخه خود ارزیابی
استفاده از عناصر RADAR یکی از روشهای تعیین امتیاز دهی و ارزیابی میباشد . اساس این الگو بر پایه مفاهیم اصلی بهبود مستمر و چرخه PDCA دمینگ ( برنامه PLAN ، اجرا DO ، بررسی CONTROL و عمل ACTION ) که یکی از ابزارهای مهم کنترل کیفیت و بهبود مستمر میباشد بنا شده است.
RADAR از چهار جزء تشکیل شده است:
R : نتایج (Results)
A : رویکرد (Approach)
D : جاری سازی (Deployment)
AR : ارزیابی و بهبود (Assess & Refine)
سطوح تعالی سازمانی در EFQM
سطوح تعالی سازمانها را در دستیابی به تعالی متمایز میکند و میزان موفقیت آنها را در دستیابی به تعالی نشان میدهد.
سطح اول : دریافت گواهینامه
سازمانهایی که کوشش میکنند عملکرد فعلی خود را به کمک یک مدل تعالی سازمانی مانند مدل بالدریچ ، مدل EFQM و مدلهای دیگر خودارزیابی کرده و فعالیتهای سازمان را در قالب معیارهای ۹ گانه دسته بندی نمایند.
سطح دوم : دریافت تقدیر نامه
سازمانهایی که سعی دارند اجزای معیارهای ۹ گانه را پیاده سازی و اجرا نمایند و در صورت کسب حداقل ۴۰۰ امتیاز در این سطح بصورت رسمی قرار میگیرند .
سطح سوم : تندیس بلورین
این نوع سازمانها بایستی طبق مدل به سرعت و منظم و براساس جداول و برنامه ریزی های از قبل حرکت کنند و در صورت کسب امتیاز بالای ۵۵۰ بعنوان برگزیده جایزه کیفیت و دریافت تندیس بلورین معرفی میشود.
سطح چهارم : تندیس سیمین
این نوع سازمانها بصورت سریع فرآیندها را طی کرده و از اطلاعات جامع و معتبر و به موقع استفاده میکنند و با معیارهای کمی مورد سنجش قرار میگیرند.این سازمانها بایستی بیش از ۶۳۰ امتیاز کسب کند تا بعنوان برگزیده و برنده جایزه تندیس سیمین معرفی شوند
سطح پنجم : تندیس زرین
در این سازمانها معیارهای ۹ گانه و اجزای آنها پیاده شده و بصورت استاندارد و با سرعت و دقت اجرا و خودارزیابی نهادینه شده است . سازمانهایی که بتوانند حداقل ۷۰۰ امتیاز کسب کنند بعنوان برنده جایزه کیفیت اروپا و دریافت تندیس زرین کیفیت معرفی میشوند.
